Thực trạng thiếu hụt lao động phổ thông đang trở thành một vấn đề ngày càng đáng lo ngại đối với các công ty FDI tại Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế dần phục hồi và phát triển mạnh mẽ. Từ những khu công nghiệp ở Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Phòng, cho đến các khu chế xuất sầm uất của TP. Hồ Chí Minh, tiếng gọi “Tuyển lao động phổ thông” vang lên khắp nơi, nhưng lại không nhận được sự hồi đáp xứng đáng. Vậy nguyên nhân nào khiến bức tranh nhân lực trở nên ảm đạm như thế, và đâu là giải pháp để tháo gỡ những nút thắt này?
Thực trạng thiếu hụt lao động phổ thông tại các công ty FDI
Trong vòng một thập kỷ qua, ngành linh kiện điện tử và bán dẫn đã trở thành một trong những động lực tăng trưởng chính của Việt Nam, thu hút sự đầu tư khổng lồ từ các công ty FDI. Những cái tên lớn như Samsung, Intel, và LG không chỉ đóng góp vào GDP mà còn tạo ra hàng ngàn cơ hội việc làm chế xuất. Tuy nhiên, năm 2024 đánh dấu một thực trạng đáng buồn: nguồn cung lao động phổ thông không thể đáp ứng kịp nhu cầu bùng nổ của thị trường.
Theo báo cáo mới nhất của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, ngành linh kiện điện tử và bán dẫn chiếm tới 40% tổng số việc làm trong các khu công nghiệp nhưng lại đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động trầm trọng. Số liệu thống kê cho thấy, các công ty FDI năm 2025 ước tính sẽ cần thêm 150.000 lao động phổ thông nữa để đáp ứng kế hoạch mở rộng sản xuất, song con số này hiện đang nằm ngoài tầm với.
Nhìn lại thực tế, câu hỏi lớn được đặt ra là: Tại sao một đất nước có lực lượng lao động trẻ dồi dào như Việt Nam lại rơi vào tình trạng khan hiếm lao động phổ thông đến mức này?
Nguyên nhân dẫn đến sự thiếu hụt lao động
Nguyên nhân của tình trạng thiếu hụt này không chỉ nằm ở những vấn đề cơ bản như chế độ đãi ngộ hay môi trường làm việc khắc nghiệt tại các khu công nghiệp. Theo các chuyên gia, xu hướng dịch chuyển lao động sang những ngành nghề khác, chẳng hạn như dịch vụ hoặc tự kinh doanh, đang diễn ra mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Sự phát triển không ngừng của các nền tảng thương mại điện tử và dịch vụ vận chuyển cũng làm thay đổi mô hình việc làm, khiến nhiều lao động trẻ không còn mặn mà với các công việc dây chuyền sản xuất vốn yêu cầu cường độ làm việc cao và ít có sự phát triển.
Bên cạnh đó, yếu tố cạnh tranh giữa các công ty FDI cũng là một phần của vấn đề. Một công ty có thể ra sức cải thiện điều kiện làm việc và tăng lương để thu hút lao động, nhưng điều này cũng đẩy những doanh nghiệp khác vào tình thế “đua nhau” để giữ chân người lao động. Trong khi đó, dịch vụ nhân sự GLA HR, một trong những đơn vị cung cấp giải pháp nhân sự hàng đầu, đã nhận định rằng: ”xu hướng tìm kiếm việc làm có sự chuyển dịch rõ rệt về khu vực”. Người lao động từ các tỉnh lẻ thường không mặn mà với các việc làm chế xuất tại khu công nghiệp lớn, mà thay vào đó tìm kiếm những cơ hội gần nhà hơn hoặc làm việc theo thời gian linh hoạt.
Giải pháp nào cho bài toán thiếu hụt lao động?
Câu hỏi lớn hơn đặt ra là: Đâu là giải pháp hiệu quả cho vấn đề này? Để đối phó với tình trạng thiếu hụt lao động phổ thông, các công ty FDI không thể chỉ dựa vào chiến lược “giật gấu vá vai” mà cần có cái nhìn xa hơn về phát triển bền vững.
- Nâng cao chất lượng công việc và phúc lợi: Các công ty FDI cần cải thiện không chỉ về mức lương mà còn về môi trường làm việc, quyền lợi y tế, bảo hiểm, và cơ hội thăng tiến để giữ chân người lao động. Tạo ra không gian làm việc an toàn và lành mạnh cũng là một yếu tố quan trọng.
- Hợp tác với công ty dịch vụ nhân sự như GLA HR: GLA HR đã và đang hỗ trợ nhiều doanh nghiệp FDI trong việc tuyển dụng và đào tạo lao động phổ thông. Việc sử dụng dịch vụ nhân sự chuyên nghiệp giúp tối ưu hóa quá trình tuyển dụng, bảo đảm sự ổn định và chất lượng của nguồn nhân lực.
- Phát triển các chương trình đào tạo và tái đào tạo: Đầu tư vào đào tạo không chỉ là cách giữ chân lao động mà còn nâng cao năng suất làm việc. Các công ty FDI có thể phối hợp với các trường dạy nghề để xây dựng những chương trình đào tạo kỹ năng phù hợp, giúp người lao động có thể làm việc hiệu quả hơn trong các dây chuyền sản xuất hiện đại.
- Thay đổi chiến lược tuyển dụng: Đừng chỉ tập trung vào những khu vực truyền thống; đã đến lúc mở rộng phạm vi tuyển dụng sang các vùng xa hơn, nơi nguồn cung lao động vẫn còn dồi dào. Các chiến dịch quảng bá việc làm hấp dẫn có thể tạo sự chú ý và thu hút nhân lực về các khu công nghiệp.
Tương lai và hy vọng
Liệu bài toán thiếu lao động phổ thông có thể giải quyết trong tương lai gần? Câu trả lời phụ thuộc vào sự phối hợp chặt chẽ giữa doanh nghiệp FDI, công ty cung ứng nhân sự như GLA HR, và các chính sách nhà nước. Chỉ khi tất cả cùng hướng tới một chiến lược phát triển bền vững, thị trường lao động Việt Nam mới có thể chuyển mình một cách mạnh mẽ, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu không ngừng gia tăng của các công ty FDI. Vấn đề này không chỉ là thách thức, mà còn là cơ hội để các doanh nghiệp tái cấu trúc và định hình lại tương lai nhân sự của mình.
Zalo GLA – HR: Việc làm kỹ sư nhận ngay HOT JOB
