Trong bối cảnh chuyển đổi xanh và yêu cầu minh bạch ngày càng khắt khe từ chuỗi cung ứng toàn cầu, ESG đang trở thành tiêu chuẩn bắt buộc đối với ngành điện tử. Tại Việt Nam, khi ngành điện tử giữ vai trò trụ cột xuất khẩu và sử dụng lực lượng lao động lớn, ESG không chỉ là câu chuyện môi trường mà còn gắn chặt với quản trị và phát triển nguồn nhân lực bền vững.
Thực trạng ESG trong ngành điện tử hiện nay
Ngành điện tử đang là một trong những lĩnh vực chịu áp lực ESG lớn nhất do đặc thù tiêu thụ nhiều năng lượng, chuỗi cung ứng dài và phát sinh lượng lớn rác thải điện tử. Theo Global E-waste Monitor của Liên Hợp Quốc, năm 2022 thế giới phát sinh hơn 62 triệu tấn rác thải điện tử, nhưng chỉ khoảng 25% được xử lý và tái chế đúng chuẩn, đặt ra thách thức lớn về môi trường đối với toàn ngành.
Tại Việt Nam, công nghiệp điện tử giữ vai trò đầu tàu của ngành chế biến, chế tạo và là động lực quan trọng của tăng trưởng xuất khẩu. Theo số liệu của Cục Thống kê, chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 8,3% so với cùng kỳ, trong đó nhóm sản phẩm điện tử, máy vi tính và sản phẩm quang học tăng 8,2% trong 10 tháng năm 2025. Kim ngạch xuất khẩu điện tử, máy tính và linh kiện tiếp tục nằm trong nhóm dẫn đầu, phản ánh mức độ hội nhập sâu của doanh nghiệp Việt Nam vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng cao cũng kéo theo áp lực ESG ngày càng rõ nét. Các tập đoàn điện tử đa quốc gia yêu cầu nhà cung cấp minh bạch phát thải, kiểm soát tiêu thụ năng lượng, đảm bảo tiêu chuẩn lao động và thực hành quản trị minh bạch. Trong bối cảnh đó, ESG không còn là lựa chọn tự nguyện mà đã trở thành điều kiện cần để doanh nghiệp điện tử Việt Nam duy trì tăng trưởng, nâng cao giá trị và vị thế trong chuỗi cung ứng quốc tế.
ESG và yêu cầu bắt buộc trong chuỗi cung ứng điện tử
ESG là viết tắt của Environmental, Social và Governance, có nghĩa là Môi trường, Xã hội, Quản trị. Đây là ba yếu tố quan trọng được sử dụng để đánh giá và đo lường các hoạt động của doanh nghiệp trong việc thúc đẩy phát triển bền vững. Bằng cách xem xét các yếu tố này, chỉ số ESG giúp tổ chức xây dựng chiến lược hiệu quả để cải thiện hiệu suất kinh doanh; đồng thời tạo ra giá trị cho cả cộng đồng, môi trường. Với ngành điện tử, ESG không còn là định hướng tự nguyện mà đã trở thành điều kiện bắt buộc để tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.
Ở mỗi trụ cột ESG, doanh nghiệp điện tử cần đáp ứng các yêu cầu cụ thể:
- Môi trường (Environmental):
Doanh nghiệp cần đo lường dấu chân carbon, minh bạch việc sử dụng năng lượng và xây dựng lộ trình giảm phát thải, đặc biệt trong bối cảnh các chính sách quốc tế như Cơ chế điều chỉnh carbon tại biên giới của EU ngày càng được siết chặt. - Xã hội (Social):
Doanh nghiệp có trách nhiệm đảm bảo quyền lợi người lao động, thực hiện tuyển dụng công bằng, không phân biệt đối xử và đầu tư phát triển kỹ năng nhằm xây dựng lực lượng lao động ổn định, bền vững. - Quản trị (Governance):
Doanh nghiệp cần thiết lập hệ thống quản trị minh bạch, tuân thủ pháp luật và kiểm soát rủi ro trong toàn bộ chuỗi cung ứng, bao gồm cả các đối tác và nhà thầu.
Cách doanh nghiệp triển khai tiêu chuẩn ESG trong thực tế
Bước 1 – Cam kết từ ban lãnh đạo:
ESG cần bắt đầu từ cam kết rõ ràng của ban lãnh đạo trong việc định hướng chiến lược, phân bổ nguồn lực và xây dựng văn hóa sản xuất bền vững.
Bước 2 – Lựa chọn khung tiêu chuẩn ESG:
Doanh nghiệp điện tử lựa chọn các khung chuẩn phù hợp như GRI, SASB hoặc TCFD để đảm bảo minh bạch và đáp ứng yêu cầu của chuỗi cung ứng toàn cầu.
Bước 3 – Đánh giá hiện trạng:
Tiến hành đánh giá các hoạt động sản xuất, sử dụng năng lượng, lao động và quản trị để xác định khoảng cách so với tiêu chuẩn đã chọn.
Bước 4 – Xác định ưu tiên:
Dựa trên kết quả đánh giá, doanh nghiệp cần xác định các vấn đề ESG quan trọng nhất và các cơ hội phát triển tiềm năng. Việc ưu tiên hóa giúp tập trung nguồn lực vào những lĩnh vực cần cải thiện nhất.
Bước 5 – Thiết lập mục tiêu ESG:
Xây dựng các mục tiêu cụ thể, có thể đo lường và gắn với chiến lược phát triển dài hạn của doanh nghiệp.
Bước 6 – Lập kế hoạch hành động chi tiết:
Xây dựng một kế hoạch hành động chi tiết với các nhiệm vụ cụ thể, người phụ trách, nguồn lực cần thiết và thời gian hoàn thành.
Bước 7 – Triển khai, đánh giá và cải tiến:
Thực hiện kế hoạch đã xây dựng, theo dõi tiến độ và đánh giá kết quả thường xuyên. Dựa trên kết quả đánh giá, doanh nghiệp cần điều chỉnh kế hoạch để đảm bảo đạt được các mục tiêu đã đề ra.
Conclusion
Đối với ngành điện tử, ESG không chỉ là yêu cầu tuân thủ mà đang trở thành nền tảng cho năng lực cạnh tranh dài hạn. Doanh nghiệp nào chủ động chuyển đổi theo ESG, từ môi trường sản xuất đến quản trị và phát triển nhân sự, sẽ có lợi thế rõ rệt trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong bức tranh đó, các đơn vị cung ứng nhân lực như GLA HR đóng vai trò quan trọng trong việc đưa ESG đi vào thực tiễn thông qua con người và chất lượng việc làm.
